Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi ile Türk Tarih Kurumu Başkanlığının ortaklaşa tertip ettikleri “Uluslararası 13. Yüzyılda Felsefe Sempozyumu” etkinliği 16-17 Kasım 2013 tarihleri arasında Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, İran, Kanada ve Azerbaycan’dan katılan seçkin akademisyenlerin sundukları tebliğlerle gerçekleştirildi.

   Sempozyumun açılış oturumundan önce Doç. Dr. Murat DEMİRKOL kısa konuşmasıyla sempozyumun tanıtımını yaptı. Ardından kürsüye gelen İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet KANKAL konuşmasında böylesi bir organizasyona ev sahipliği yapmanın yaşattığı memnuniyeti dile getirerek, günü anlamak ve geleceği inşa etmek için tarihimizi tanımanın ve tarihin karanlıklarını aydınlatmanın öneminden bahsetti. Kendisinin ardından sempozyumun gerçekleştirilmesi için çok büyük destekler sunan Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sayın Metin DOĞAN yaptığı kısa konuşmasında, genç bir Üniversite olarak böylesi büyük bir programı gerçekleştirdikleri için mutlu olduklarını, alanlarında uzman katılımcıların sunacakları katkıların geçmişi anlamaya büyük faydası olacağını ve medeniyetimizin çok yönlü âlimlerinin tanınmasının disiplinler arası çalışmalara vesile olması gerektiğini söyledi. Sayın Rektörümüz konuşmasının sonunda tertip heyetine ve tüm katılımcılara böylesi büyük çaplı bir programı gerçekleştirdikleri için şükranlarını sundu.

   Program, açılış konuşmalarının ardından Prof. Dr. Ö. Mahir Alper, Prof. Dr. İhsan Fazlıoğlu, Prof.Dr. John Walbridge ve Doç. Dr. Ömer Türker’in tebliğleriyle katıldığı açılış oturumu ile devam etti. Ardından iki gün süreyle dinleyicilere yoğun bir felsefi tat ve bilgi şöleni sunuldu. Program, sempozyum ve tebliğlerin değerlendirildiği değerlendirme oturumuyla nihayete erdi.

ULUSLARARASI 13. YÜZYILDA FELSEFE SEMPOZYUMUNA BİLDİRİ, OTURUM BAŞKANLIĞI VE MÜZAKERELERİYLE KATKIDA BULUNAN BİLİM ADAMLARI

Bildiri Sunanlar

Prof. Dr. Ö. Mahir Alper: XIII. Yüzyılda İbn Sînâcı Gelenek

Prof. Dr. İhsan Fazlıoğlu: Fa‘âl Akıl Ölünce! XIII. Yüzyıl Felsefe-Bilim Tarihi’nde

Hakikî (İnvisible) ile Zâhirî (Visible) İlişkisinin Yeniden Yorumlanması

Prof. Dr. Jhon Walbridge: Illuminationist Manuscripts, the 13th Century Rediscovery of Suhrawardi and its Reception: İşrakilerin Elyazmaları: 13. Yüzyılda Sühreverdi’nin Yeniden Keşfi ve Kabul Edilişi Üzerine  

Doç. Dr. Ömer Türker: Düşüncede İlk Olanın Varlıkta Son Olması: 13. Yüzyıl Felsefesinin İslam Düşünce Tarihindeki Yeri

Yrd. Doç. Dr. F. Zehra Pattabanoğlu: İbn Kemmûne’nin Varlık Anlayışı

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Aydın: Nasıruddin Et-Tûsî’nin Mahiyetlerin Yaratılmış Olup Olmadığı Meselesine Bakışı

M. Fatih Kılıç: Tûsî’nin İlk Sebep Yorumu: O, İbn Sînâ’yı Gerçekten Yanlış mı Anladı?

Doç. Dr. İsmail Şık: Felsefi Kelam Geleneğinde Varlık Kavramı “Şemsüddin es-Semerkandî Örneği”

Yrd. Doç. Dr. Eşref Altaş: 13. Yüzyıl Felsefesinde Fahreddin er-Râzî’nin Mirası

Yrd. Doç. Dr. Müstakim Arıcı: Gelenek Oluşturan Bir Felsefe Klasiği Olarak Hikmetü’l-‘ayn ve Etkileri

Yrd. Doç. Dr. Hasan Akkanat: Gazâlî’den Sonra Felsefede Ne Başladı/Bitti? 13. Yüzyıl Râzî-Urmevî Okulundan Bir Bakış

Yrd. Doç. Dr. Hatice Toksöz: İşrakî Felsefe Geleneğinde Nûr Kavramı: Kutbeddin Şirazî Yorumu ve İbn Sina İle Mukayesesi

Prof. Dr. İbrahim Çapak: Urmevi ve Mantık

Dr. Necmettin Pehlivan: Âdâbu’l-Bahs ve’l-Münâzara Üzerinden Tehafütleri Okumaya Bir Giriş

Yrd. Doç. Dr. Necmi Derin: Kutbuddin Râzi’ye Göre Yeni Bilgi Veren Önerme ve Özellikleri

Dr. Mehmet Özturan: Şîfâ ve İşârât Arasında Bir Tercih: Kâtibî’de Fasıl Kavramı

Doç. Dr. Mustafa Çevik: Mevlana’da Rasyonalite Eleştirisi

Doç. Dr. Hayri Kaplan: 13. Yüzyılda Farklı Bir Tehâfüt’ün Tenkitçisi Kelamcı ve Sûfî Dıyâüddîn Mesud b. Mahmud eş-Şîrâzî

Ar. Gör. Alber Nahum: Spinoza’nın İbn Meymun Eleştirisi: Kutsal Kitap, Tefsir ve Akıl

Felsefe ve Bilim

Dr. Mehmet Ulukütük: Muhammed Abid el-Cabiri’nin İslam Düşüncesi Okumalarında 13.Yüzyılda İslam

Doç. Dr. Hasan Yücel Başdemir: Necmeddin el-Kazvini’nin Şemsiyesi ve Mantık Kitapları İçindeki Yeri

Doç. Dr. Nazım Hasırcı: İbn Teymiye’nin Mantık Eleştirisi

Yrd. Doç. Dr. Kamil Kömürcü: Esirüddin Ebherî’nin Mantık Tarihindeki Yeri

Meliha İhsani Nik: Mukayese-i Âra-yi Katibî ve Gelenbevî der Tarh-ı Kıyas-ı Mantıkî: Mantıkî Kıyas Teorisinde Kâtibî ve Gelenbevî’nin Görüşlerinin Mukayesesi

Ar. Gör. Enes Kala: 13. Yüzyıl Felsefesinde Bilginin Değeri -İslam Hukuk Felsefesi (Usulû’l Fıkh) Çerçevesinde Bir Çalışma-

Yrd. Doç. Dr. İsmail Hanoğlu: XIII. yy İslam Düşüncesinin Felsefiliği ve Razici İnsiyatifin Arkeolojisi: Düşüncenin Kitabileşmesinden Tabiatın Kavramsallaşmasına

Yrd. Doç. Dr. İshak Arslan: Kozmoz’un Sınırlarını Zorlamak: Hikmet’ul İşrak Şârihleri, Sühreverdî’nin Klasik Kozmoloji Eleştirilerini Nasıl Yorumladı?

Ar. Gör. Hasan Umut: Refuting Atomism in al-Ishārāt Tradition: İşarat Geleneğinde Atomculuğun Reddi

Ensie Berhah: Marifet-i Nefs Ez Menzer-i İbn Kemmune: İbn Kemmune’ye Göre Nefis Bilgisi

Doç. Dr. Fatih Toktaş: Fahreddin er- Râzî’nin Cismânî Haşr Meselesine Yaklaşımı Üzerine Bir İnceleme

Doç. Dr. Emin Çelebi: İbn Arabi’de Dil-Varlık İlişkisi: Fususu’l-Hikem Üzerinden Bir İnceleme

Doç. Dr. Murat Demirkol: Nasireddin Tûsî Felsefesinde Tanrı’nın Bilgisi Meselesi

Dr. Halide Yenen: Şehrezuri Metafiziğinde Misal Âlemi

Prof. Dr. Kemal Sözen: İşrakî Geleneğin XIII. Yüzyıldaki Temsilcisi: Şemseddîn Şehrezûrî ve eş-Şeceretü’l-İlâhiyye Adlı Eseri

Doç. Dr. Cevdet Kılıç: İbn Sinacı Bir Filozof: Esirüddin El-Ebheri ve Osmanlı Düşüncesine Etkileri

Yrd. Doç. Dr. Birgül Bozkurt: İbn Seb’in’in Felsefe ve Filozoflara Bakışı

Yrd. Doç. Dr. A. Kürşat Turgut: Felsefî-Teolojik Roman Geleneğinin Bir Temsilcisi: İbnü’n-Nefîs

Doç. Dr. Levent Bayraktar: Yunus’un İnsan Felsefesine Bir Giriş Denemesi

Prof. Dr. Ülker Öktem: Felsefe-Kelam-Tasavvuf İlişkileri

Doç. Dr. Fulya Bayraktar: Mevlânâ’nın İnsan Anlayışı

Yrd. Doç. Dr. M. Kasım Özgen: Fahreddin-i İraki’nin “Lemaat” Adlı Eserinde Aşk ve Aşka Dair Görüşleri

Doç. Dr. Süleyman Dönmez: İslam Felsefesinin 13. Yy. Latin Ortaçağ Düşüncesine Etkisi

Doç. Dr. Nejdet Durak: İbn Rüşd’ün 13. Yy. Batı Dünyasında Tanrı Kanıtlamalarına Etkisi: Duns Scotus Örneği

Yrd. Doç. Dr. Nesim Doru: 13. Yüzyıl Süryani Düşüncesinin Gelişmesinde İbn Sina ve Gazâli’nin Etkileri

Yrd. Doç. Dr. Engin Erdem: 13. Yüzyılda İbn Sînâcı Bir Hıristiyan Filozof: John Duns Scotus (Tanrı Niçin Metafiziğin Konusu Değildir?)

Yrd. Doç. Dr. Hakan Coşar: 13.Yüzyıl İslam Düşüncesi Felsefî Kelam Geleneği: Seyfeddin Âmidî Örneği

Yrd. Doç. Dr. Agil Şirinov: XIII. Yüzyılda Felsefe-Kelam İlişkisinin Şekillenmesinde Nasîruddin Tûsî’nin Rölü

Yrd. Doç. Dr. A. Sıdıka Oktay: Thomas Aquinas’ta Akıl-Vahiy İlişkisi

Yrd. Doç. Dr. Ömer Bozkurt: 13. Yüzyıl İslam Düşüncesinde İbn Rüşd’e Olan İlgisizliğin Sebep ve Sonuçları Üzerine

Prof. Dr. Mehmet Türkeri: Fahreddin Razi’nin “Kitabu’n-Nefs ve’r-Ruh”undaki Ahlak Vurguları

Yrd. Doç. Dr. Anar Gafarov: Nasiruddin Tusi’nin Ahlak Felsefesinde Adalet Kavramı

Yrd. Doç. Dr. Salih Yalın: Şehrezûrî’de Siyaset Ahlakı

Yrd. Doç. Dr. Ali Ertuğrul: Gelecek Tarihin Konusu Olabilir mi ya da Gelecek Tarih İlminin Kapsamına Nasıl Girebilir? -Niğdeli Kadı Ahmed’in el-Veledü’ş-Şefîk’inde Tarihin Kapsamı ve Hedefi-

Oturum Başkanları:

Prof. Dr. Mehmet Bayraktar

Prof. Dr. Yaşar Aydınlı

Prof. Dr. A.Kamil Cihan

Prof. Dr. Ali Durusoy

Doç. Dr. Musa Kazım Arıcan

Prof. Dr. Hüseyin Sarıoğlu

Prof. Dr. İbrahim Emiroğlu

Prof. Dr. Murtaza Korlaelçi

Prof. Dr. Ahmet İnam

Prof.Dr. İ. Hakkı Aydın

Prof. Dr. Hüsameddin Erdem

Prof. Dr. Hayrani Altıntaş

Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya

Prof. Dr. Kasım Turhan

Değerlendirmeciler:

Prof. Dr. Celal Türer

Prof. Dr. İsmail Köz

Doç. Dr. Gürbüz Deniz

Doç. Dr. Cüneyt Kaya

Doç. Dr. Mehmet Vural

ULUSLARARASI 13. YÜZYILDA FELSEFE SEMPOZYUMU SONUÇ BİLDİRGESİ

16-17 Kasım 2013 tarihlerinde Ankara’da Residence İlci Hotel’de iki gün boyunca gerçekleştirilen Sempozyumla ilgili olarak özetle aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1. Bu Sempozyumda 13. Yüzyıldaki felsefe ve mantık birikimleri ilk defa ele alınmak suretiyle özgün bir bilimsel etkinlik sergilenmiştir.
2. Sempozyuma Türkiye’nin her tarafından çok sayıda üniversiteden ve yurt dışından (ABD, Kanada, İran, Azerbaycan) bilim adamları bildirileri ile katılmışlardır.
3. Programda hem dönemin felsefe ve mantık açısından ifade ettiği konum genel olarak değerlendirilerek ortaya konmuş, hem Razi, Ebheri, Tusi, Kazvini, Semerkandi, Urmevi , Kutbeddin Şirazi, Şehrezuri, Tahtani, Aquinas ve Scotus gibi 13. Yüzyıl filozofları çeşitli görüşleriyle inceleme konusu yapılmış, hem de Müslüman, Hıristiyan ve Süryani ilim dünyaları arasındaki etkileşimler ele alınmıştır.
4. Programda genç akademisyenlerin çokluğu dikkat çekmiştir. Bu durum, son on yıla kadar dar ve spesifik olarak çalışılmayan dönemin felsefe, kelam, mantık ve tasavvuf açılarından araştırılması adına önemli ve umut verici bir gösterge olarak değerlendirilmiştir.
5. Sempozyum süresince sunulan bildirilerin metafizik, ontoloji, epistemoloji, etik, kelam ve tasavvuf alanında meselelerin yeniden farklı açılardan ele alınmasına büyük katkılar sağlayacağı kanaatine ulaşılmıştır.
6. Program, akademideki tanınmış saygın hocalarla genç akademisyenlerin buluşmasını ve etkileşim ve görüş alışverişinin gerçekleşmesini sağlamıştır.
7. 2010’da kurulmuş genç bir üniversite olan Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’nin böyle uluslararası bir felsefe Sempozyumu düzenleyerek hem kısa zamanda ulaştığı seviyeyi ortaya koyduğu, hem de özellikle felsefeye odaklanmakla son zamanlarda felsefe derslerinin müfredat içindeki konumuna ilişkin tartışmalara pozitif bir katkı sunduğu ifade edilmiştir.
8. Katılımcılar, organizasyonun son derece düzenli ve iyi yürütüldüğünü, hizmetlerin memnuniyet verici olduğunu belirtmişler; ancak oturumda müzakerelere yer verilmemesini bir eksiklik olarak görmüşlerdir.
9. Katılımcılar tarafından, bu tür sempozyumların 14., 15. ve 16. Yüzyıllar şeklinde zincirleme sürdürülmesi temennisi dile getirilmiştir.