“Türkiye Gençlik STK’ları Profili” araştırma ve geliştirme raporu, Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sivil Toplum Kuruluşları İle İlişkiler Dairesi Başkanlığı’nın organizasyonu ve desteği ile yürütülen “Sivil Toplum Kuruluşları ile İşbirliği Toplantıları” projesi sonucunda, 81 ilden yaklaşık 1550 STK temsilcisinin çalıştaylara katılımı sağlanarak hazırlanmıştır.

Çalıştaylara katılan STK temsilcileriyle, 4 temel başlık altında tecrübe paylaşımı yapılmıştır: a) Yasal Düzenlemeler ve Bürokratik Süreçler b) Kurumsal Faktörler c)Dış Faktörler ve d)Dış Paydaş İlişkileri. Derinlemesine analiz yapılabilmesi için bu 4 temel başlık da 10 alt başlığa bölünmüştür. Ayrıca çalıştaylara katılan 1550 STK temsilcisinin 975’i yarı yapılandırılmış anketi doldurmuştur. Daha sonra, çalıştaylarda sözlü ve yazılı olarak dile getirilen konulardan, anket araştırmasından ve ikincil kaynaklardan elde edilen nitel ve nicel veriler değerlendirilerek 7 coğrafi bölgeye özgü 7 adet “Sivil Toplum Kuruluşları Araştırma ve Geliştirme  Raporu” hazırlanmıştır.

“Türkiye Gençlik STK’ları Profili” isimli bu araştırma ve geliştirme raporunda, 7 bölgeye ait raporlar özetlenmiş ve istatistiksel veriler ülke düzeyinde ele alınarak analiz edilmiştir. Böylece, Türkiye’deki Gençlik STK’larının mevcut durumları, sorunları, ihtiyaçları araştırılarak bunlara yönelik stratejik hedefler belirlenmiş ve çözüm önerileri geliştirilmiştir.

Sonuç olarak;

Önceden yapılan araştırmaların ve gerçekleştirilen bu araştırmanın bulguları ışığında; serbest piyasaların ve devletin yetersizliğini telafi etmesi ve tamamlaması beklenen sivil toplumun ülkemizde de gerek sivil toplum anlayışının zayıflığı ve gerekse STK’ların kapasitesi bağlamında yetersizliği ve başarısızlığı görülmektedir. Her ne kadar ülke olarak acil ve insanı yardımlarda, dünyada ilk sıralarda yer alsak da kişi başına düşen STK sayımız, STK’larda istihdam edilen tam/yarı zamanlı ve gönüllü sayımız ve gönüllü sektörün ekonomimiz içindeki payı gelişmiş ülkelerin çok çok altında kalmaktadır.

Ülkemiz STK’larının öne çıkan bazı sorunlarını şu şekilde özetlemek mümkündür:

• Devletçi yaklaşımın baskınlığı ve sivil alanın daraltılması,
• Güç aralığının yüksek, hiyerarşik yapının katı olduğu siyasal ve yönetsel kültür,
• Örgüt içi demokrasi eksikliği,
• Örgütlenme ve kurumsallaşmanın yetersiz düzeyde olması,
• Hedef kitlelere ve özellikle gençlere ulaşmada başarısızlık,
• Darbe silsilelerinin oluşturduğu sivilleşme karşıtı olumsuz algı,
• STK’ların az ve istikrarsız kaynağa bağımlı olmaları nedeniyle kaynak oluşturma sıkıntıları ve finansal kırılganlıkları,
• Kamu kurumlarıyla, ulusal ve uluslararası STK’lar ile işbirliğinin zayıf olması,
• STK’ların nitelikli yönetici ve insan kaynaklarının yetersizliği, nitelikli işgücünü cezbetmede ve hizmetlerini yürütmede rekabetçi yapıya sahip olmamaları,
• Kayıt dışılığın ve veri eksikliğinin STK’ların şeffaflığını, hesap verebilirliğini ve performansının ölçümünü gerek tek tek STK’ların ve gerekse tüm gönüllü sektörün analiz edilmesini engellemesi.

Yukarıda yer alan sorunların ülke çapında çözüme kavuşturulması için; yasal düzenlemelerden başlayarak uygulamadaki aksaklıkları da dikkate alarak STK’ların öncelikle vatandaşla, kendi aralarında, özel sektörle, kamu kurumlarıyla ve kurumlar arası işbirliğinin geliştirildiği, siyasal/yönetsel kültürden gelen olumsuzluklara topyekûn cevap arandığı bir bakanlığın değil tüm ülke kurumlarının ve halkın katılımıyla çözümlerin üretildiği bir” gönüllülük seferberliği” başlatmak gerekmektedir.
Umarız ki sivil toplum üzerine yapılan bu araştırma, sivil toplum anlayışını güçlendirmek için bir farkındalık oluşturmaya, STK’ların kendilerini değerlendirmelerine, alanda yapılacak diğer araştırmalara ışık tutmaya ve uzmanlara, yöneticilere, politika yapımcılara, siyasal liderlere karar vermelerinde destekleyici bir veri olarak katkı sağlar.

Türkiye Gençlik STK’ları Profili kitabı için tıklayınız.